Ceza Muhakemesi Kanunu’nda 2019 yılında yapılan değişikliklerle, ceza yargılamasına Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 250. maddesi olarak, “seri muhakeme usulü” adı altında yeni bir usul eklenmiştir.
Söz konusu düzenlemeyi, istisnai nitelikte özel bir ceza muhakemesi yolu olarak tanımlamak mümkündür.
Bu muhakeme usulü ile amaçlanan,
İspatı kolay olan, önem derecesi düşük değerlendirilen suçlara ilişkin uyuşmazlıkların hızlı, doğru ve etkili bir şekilde çözülmesi,
İşlenen suçlara kısa sürede orantılı ve etkili karşılık verilmesi,
Belirli bir önem derecesinin altındaki sınırlı suçlarda muhakeme sürecinin formalitelerden arındırılması, basitleştirilmesi ve kısaltılması,
Kazanılan mali kaynak, emek ve zamanın ise, daha ağır nitelikteki suçların soruşturulması ve kovuşturmasına ayrılarak adil bir yargılamanın sağlanmasıdır.
Seri muhakeme usulü, kanunda gösterilen belirli suçlarla ilgili uygulama alanı bulur. Bunlardan en sık karşılaşılanları, trafik güvenliğini tehlikeye sokma (örneğin alkollü araç kullanma), 6136 sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanuna muhalefet (ruhsatsız silah bulundurma gibi) ispatı daha kolay suçlara ilişkindir.
Suçun işlendiğine dair yeterli şüphe varsa, şüpheli çocuk, sağır, dilsiz ya da akıl hastası değilse, suça iştirak eden birden fazla şüpheli varsa, tüm şüphelilerin kabulü halinde ve şüpheliye ulaşılabildiğinde uygulama alanı bulan, adı üzerinde seri (hızlı şekilde) sonlanan bir usul olarak karşımıza çıkmaktadır.
Uzlaşma ve ön ödeme kapsamındaki suçlar seri muhakeme usulü kapsamında kabul edilmez.
Savcılık tarafından, kovuşturmaya yer olmadığına karar verilecekse ya da soruşturma aşamasında elde edilen delillerden dava açılmasının ertelenmesi kararı verilmesi mümkünse, seri muhakeme usulüne başvurulamaz.
Dava açmak için yeterli şüphe oluşmuşsa, savcılık tarafından ceza teklifinde bulunulmak üzere şüpheli resmi tebligatla savcılığa çağrılır.
Savcılığa çağrılan şüpheliye;
Savcı öncelikle haklarını anlatır,
İkinci olarak uygulanan usul hakkında bilgi verir, bu çerçevede kendisine yaptırım uygulanacağını, özgür iradesiyle müdafi huzurunda kabul etmesi halinde, teklif edilen yaptırıma ilişkin savcılık talebi doğrultusunda mahkeme tarafından hakkında hüküm kurulacağı bildirilir.
Mahkeme tarafından savcılık talebi doğrultusunda kurulan hükümle ilgili temyiz ve istinaf yoluna gidilemez. Bu karara ancak itiraz etmek mümkündür. Kurulan bu hükme itiraz, Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 268. maddesi gereğince Ağır Ceza Mahkemesi’ne yapılmaktadır.
Mahkeme savcılığın verdiği talepnameyi aynı gün içerisinde inceler ve hükmünü verir.
Uygulamada da aynı gün içerisinde savcı ve müdafi huzurunda, yaptırımı kabul eden şüpheli, dakikalar içerisinde aynı gün bu davalara bakmakla görevli olan asliye ceza mahkemesi önüne çıkmakta, özgür iradesiyle müdafi huzurunda yaptırımı kabul ettiğini bildirdiği takdirde hakkında hüküm kurulmaktadır.
Yani, ceza yargılamasında bir gün içerisinde sonlandırılan dosyalarınız olmaktadır.
Av. Aslıhan Gürbüz Sevim
Kasım 2020
Yararlanılan Kaynaklar
Alternatif Çözümler, Seri Muhakeme Usulü, Adalet Bakanlığı, Ceza İşleri Genel Müdürlüğü,2019 Ankara
©Bu sitedeki yazılar, yazar adı ve site kaynak gösterilmeden kullanılamaz.